Columns

Verbied leerlingen te zingen en de jubelzang barst los uit honderd kelen. In Amerika vertelden inmates aan jongeren over de verwoestende gevolgen van geweld op hun leven. Het effect was een fascinatie met agressie en toename van geweld. Het is een ijzeren wet, waar we steeds weer instinken.

Toen ik hierover met leraren praatte vertelde een van hen dat ze op zijn school waren gestopt met het geven van lessen die ongewenste zwangerschappen moesten voorkomen. Het had geleid tot een aantoonbare toename van tienermoeders. ‘Geen moment aan seks gedacht, maar nu jullie er toch over beginnen, lijkt het me eigenlijk wel interessant…’ en voor je het weet loopt er een dikke buik door de school.

Laatst bezocht ik een site rond schoolveiligheid en trof er een opsomming aan van de meest verschrikkelijke dingen die op scholen gebeuren. De websitebezoekers duikelden over elkaar heen in een poging aan te geven hoe verschrikkelijk het allemaal wel niet is. Toen ik er over begon in een discussie was de reactie, ‘we moeten wel, want anders krijgen we geen subsidie.’ Geweld als perpetuum mobilé.

Dat gevaar is er met pesten ook. Je weet dat er verschrikkelijke dingen kunnen gebeuren en uit alle macht probeer je die te voorkomen met pestprotocollen, mentorlessen. En dat terwijl hoe meer je het woord ‘pesten’ noemt, hoe vaker het zal gebeuren. 
 
Keer de zaak om en investeer consequent in wat je wilt bereiken: een veilige open school waarin iedereen invloed heeft op hoe we daar met elkaar omgaan. En waar mensen die de fout in gaan door elkaar worden aangesproken, zo nodig worden aangepakt, door elkaar tot inzicht worden gebracht en de kans krijgen hun fouten te herstellen. Daarom geloof ik in herstelrecht. Zolang we geen stappen zetten in die richting, blijft ieder pestprotocol en iedere mentorles over pesten een schaamlap die niets oplost maar leidt tot effecten die uiteenlopen van vervelende uitslag tot kwaadaardig gezwellen.